Τα Κόλλυβα για το Ψυχοσάββατο του Αγίου Δημητρίου (ή οποιοδήποτε άλλο Ψυχοσάββατο) είναι ένα πιάτο με βαθιά συμβολική και θρησκευτική σημασία. Πρόκειται για μία αφιέρωση στους αγαπημένους μας που έχουν φύγει. Η επιτυχία τους βρίσκεται στο σωστό βράσιμο του σιταριού και στην ισορροπία των μπαχαρικών. Το μαλακό σιτάρι, παντρεμένο με τους ξηρούς καρπούς, τη γλυκύτητα της σταφίδας και το άρωμα της κανέλας, δημιουργεί ένα μοναδικό αποτέλεσμα. Είναι σημαντικό να ακολουθήσετε τη διαδικασία στεγνώματος και να προσέξετε ιδιαίτερα το στρώσιμο της ζάχαρης για να μείνουν τα Κόλλυβα για το Ψυχοσάββατο αφράτα και στεγνά.
Δείτε στο τέλος της συνταγής Χρήσιμα Tips
Υλικά Συνταγής
Για τη βάση:
- 250 γρ. Σιτάρι ολόκληρο (αποφλοιωμένο)
- 1 φλ. Αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 80 – 100 γρ. Σουσάμι άσπρο (άψητο)
- 1 κσ Κανέλα
- 1 κγ Μοσχοκάρυδο
- 1/2 φλ. Ζάχαρη (κρυσταλλική)
- 100 – 200 γρ. Ζάχαρη άχνη (για την επικάλυψη)
- 1 φλ. περίπου Φρυγανιά τριμμένη
Για την Προσθήκη Γεύσης:
- 100 γρ. Αμύγδαλα (ασπρισμένα)
- 100 γρ. Καρύδια (προαιρετικά)
- 1 μικρό ματσάκι Μαϊντανό (ψιλοκομμένο)
- 1 χούφτα Σταφίδες
- Σπόροι μισού Ροδιού
Για το στόλισμα (επιπλέον):
- Άσπρα Αμύγδαλα
- Καρύδια
- Σταφίδες
- Ασημένια ή άσπρα Κουφέτα
Εκτέλεση
Η διαδικασία βήμα-βήμα
Βράζουμε το Σιτάρι: Ξεκινάμε βράζοντας το σιτάρι σε άφθονο νερό για περίπου 1,5 – 2 ώρες, μέχρι να μαλακώσει και να σκάσει ελαφρώς από το φλοιό του.
Στραγγίζουμε πάρα πολύ καλά το σιτάρι. Το απλώνουμε σε καθαρή πετσέτα ή χαρτί κουζίνας και το αφήνουμε να στεγνώσει για 4-5 ώρες. Αυτό το βήμα είναι κρίσιμο για να μη λασπώσουν τα κόλλυβα.
Καβουρδίζουμε και Ψιλοκόβουμε: Σε ξεχωριστά ταψιά, καβουρδίζουμε στους 200°C το αλεύρι μέχρι να πάρει μπεζ χρώμα, το σουσάμι μέχρι να ξανθίσει και τους ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα και καρύδια, αν τα θέλουμε καβουρδισμένα). Χρησιμοποιώντας μπλέντερ, χοντροκόβουμε το σουσάμι και τους ξηρούς καρπούς. Ψιλοκόβουμε τον μαϊντανό.
Ανακατεύουμε τα Υλικά: Σε μια μεγάλη λεκάνη, ρίχνουμε το στεγνό σιτάρι και προσθέτουμε σταδιακά το καβουρδισμένο αλεύρι, ανακατεύοντας μέχρι το σιτάρι να ασπρίσει και να μη κολλάει (όσο πάρει). Αυτό απορροφά την τυχόν υγρασία.
Προσθέτουμε τις σταφίδες, τους χοντροκομμένους ξηρούς καρπούς, τον ψιλοκομμένο μαϊντανό, 1-2 κσ φρυγανιά, την κανέλα και το μοσχοκάρυδο. Ανακατεύουμε καλά όλα τα υλικά.
Αν θέλουμε να σερβίρουμε τα Κόλλυβα για το Ψυχοσάββατο την επόμενη μέρα, σκεπάζουμε τη λεκάνη με πετσέτα και την αφήνουμε σε δροσερό μέρος ή στο ψυγείο. Αν έχουν υγρασία, προσθέτουμε λίγο ακόμα αλεύρι ή φρυγανιά. Προσθέτουμε το ρόδι την ώρα του σερβιρίσματος.
Στήσιμο και Στόλισμα: Ξεκινάμε βάζοντας στην πιατέλα λίγα υλικά σε σχήμα σταυρού με την κουτάλα. Στη συνέχεια γεμίζουμε την πιατέλα με όλο το υπόλοιπο σιτάρι. Αν θέλετε, μπορείτε να δώσετε σχήμα λόφου πατώντας τα υλικά να ισιώσουν.
Βάζουμε από πάνω την υπόλοιπη τριμμένη φρυγανιά. Με μια λαδόκολλα ή με μια χαρτοπετσέτα πατάμε καλά τη φρυγανιά να κάτσει και να ισιώσει το σχήμα.
Πάνω από τη φρυγανιά ρίχνουμε την κρυσταλλική ζάχαρη και την πατάμε κι αυτή λίγο. Σημείωση: Η ζάχαρη δεν πρέπει να έρθει σε επαφή με το σιτάρι γιατί έχει την ιδιότητα να λιώνει μέσα σε λίγες ώρες. Η φρυγανιά λειτουργεί μονωτικά.
Τέλος, πάνω από την κρυσταλλική ζάχαρη ρίχνουμε την άχνη. Την πατάμε καλά να ισιώσει. Αν όμως σας αρέσει καλύτερα να είναι αφράτη, τότε αφήστε τη χωρίς πάτημα. Κάνουμε οπωσδήποτε ένα σχήμα σταυρού στην πιατέλα, μικρό ή μεγάλο. Στη συνέχεια, με τη δική σας φαντασία μπορείτε να φτιάξετε το «κέντημα» που σας αρέσει, χρησιμοποιώντας τα υλικά στολίσματος (αμύγδαλα, καρύδια, σταφίδες, κουφέτα, σπόρους ροδιού).
Αναλυτικοί χρόνοι
Χρόνοι Προετοιμασίας και Μαγειρέματος
Χρόνος Προετοιμασίας (Ενεργός): 30 λεπτά
Χρόνος Μαγειρέματος (Βράσιμο): 90 – 120 λεπτά (1,5 – 2 ώρες)
Χρόνος Στεγνώματος Σιταριού: 4 – 5 ώρες
Συνολικός Χρόνος (με στεγν. & βράσ.): Περίπου 6-8 ώρες
Χρήσιμα Tips για τη συνταγή
Μικρά μυστικά επιτυχίας
Το πιο σημαντικό βήμα για τα Κόλλυβα για το Ψυχοσάββατο είναι να στεγνώσει σωστά το σιτάρι. Αν έχει υγρασία, τα υλικά θα “λασπώσουν”. Η φρυγανιά και το αλεύρι βοηθούν στην απορρόφηση της υγρασίας.
Για το στόλισμα, ο σταυρός είναι απαραίτητος, αλλά για το υπόλοιπο σχέδιο, η παράδοση λέει να χρησιμοποιούμε τα αρχικά του Ιησού Χριστού Νικά. Δείτε κι άλλες παραδοσιακές συνταγές.
Μπορείτε να αντικαταστήσετε το μαϊντανό με δυόσμο, για μια πιο δροσερή γεύση, αν και ο μαϊντανός είναι η πιο παραδοσιακή επιλογή. Επίσης, προσθέστε στη μαρινάδα και 1 κσ μαυροκούκι για αυθεντικό άρωμα.
